Առաջին այցելուներին թանգարանն ընդունել է 1978 թվականին։

ԽՍՀՄ ժողովրդական ճարտարապետ Ռաֆայել Իսրայելյանի նախագծով է կառուցվել այդ միջնադարյան ամրոցի տեսքով թանգարանի շենքը, որտեղ պահվում են 70 հազարից ավել նմուշներ:

Թանգարանում ընդգրկված նյութերը պատմում են Հայկական լեռնաշխարհի բնակիչների կենցաղի ու մշակույթի մասին՝ քարի դարից մինչև մեր օրեր.

• Որսորդական և աշխատանքային պարզունակ գործիքներ,

• խեցեգործության, քարագործության, մետաղագործության եզակի նմուշներ,

• ժայռապատկերներ,

• կենցաղային և ծիսական անոթներ,

• զենքեր,

• զարդեր և զանազան այլ առարկաներ են ներկայացված մարդկային հասարակության վաղ ժամանակաշրջանին նվիրված բաժիններում։

Հավաքածուն ընդգրկում է նաև մ. թ. ա. 3-1-ին հազարամյակներից մեզ հասած կավե, քարե ու մետաղե կառքեր, արձանիկներ ու պաշտպանմունքային առարկաներ։